در چند شماره از مجلّه، از بهشت كه جايگاه مؤمنان و صالحان است، سخن به ميان آورديم، شرايط عبور از پل صراط،درهاي بهشت، ويژگي‌هاي بهشتيان، زيبايي‌هاي بهشت، زنان بهشتي و غذاهاي بهشتيان را تا حدودي بررسي كرديم.
اكنون به سراغ ويژگي ديگري از«بهشت موعود» مي‌رويم:

نوشيدني‌ها بخش مهمّي از نيازمندي‌هاي ضروري زندگي سالم و شاداب انسان را تشكيل مي‌دهند و نبود يا كم بود يا ناسالم بودن آن‌ها، زندگي طبيعي را با مشكلات،بيماري ها و گاهي خطر مرگ مواجه خواهد كرد.
متخصصان سوئيسي اعلام كردند: در سوئيس250 هزار نفر به بيماري قند يا ديابت مبتلا هستند و هم اكنون اين بيماري كه ارتباط زيادي با چاقي دارد، در ميان نوجوانان 15،16،17 ساله رو به افزايش است!1
بنابراين، تأثير نوشيدني‌ها را نبايد ناديده گرفت و براي سلامت جسم و جان و بهره‌گيري بهتر از توانايي‌هاي موجود، بيشتر بايد آن را مورد توجّه قرار داد.
امّا در بهشت، براي استفاده از انواع نوشيدني‌ها دغدغه‌اي وجود ندارد، زيرا خداي مهربان در برابر افكار و اعمال نيكي كه بندگان مؤمن و صالح در اين جهان انجام داده‌اند، با انواع نوشيدني‌هايي كه از هر جهت لذّت بخش، دل نشين و مفيد و سالم است، از آنان پذيرايي خواهد نمود.
نوشيدني‌هاي بهشتي، انواع و اقسام و نام‌هاي مختلفي دارد كه در اين نوشتار، عمده‌ي آن‌ها را به طور
خلاصه، با مطالعه مي‌گذرانيم:

به فرموده‌ي قرآن، پيدايش و حيات هر موجودي از آب است.(سوره‌ي انبياء، آيه‌ي30)اين عنصر حياتي در بخش وسيعي از دنياي امروز، با مشكل كم بود و نارسايي روبروست. پيامبر اسلام(ص) بارها فرموده: سَيدُ الأشِربةِ في الدُّنيا و الآخِرِةِ الماءُ.2
بهترين نوشيدني‌ها در دنيا و آخرت، آب است. امام علي(ع) با تعبير:«أحلي المَشرُوباتِ الماءُ»3 آب را علاوه بر جنبه‌ي حياتي،گواراترين و شيرين‌ترين نوشيدني ها معرّفي كرده است.
اين عنصر حياتي در بهشت از نعمت‌هاي مهمّ و بزرگ خداوندي براي همگان و براي گروه‌هاي ممتاز، با ويژگي‌هاي ويژه‌اي مطرح گرديده است.
قرآن كريم مي‌فرمايد:« عَيناً يشرَبُ بِها عِبادُاللّهِ يفجِّرونَها تَفجِيراً؛
چشمه هايي كه بندگان خاص و مخلص خدا از آن مي‌نوشند و از هر كجا بخواهند آن را جاري مي‌گردانند». درباره نوشيدني دو گروه ممتاز ابرار و نيكان كه به مقام قرب الهي رسيده‌اند خداوند فرموده است:ابرار و نيكان، از جايي مي‌نوشند كه نوشيدني آن‌ها با عطر خوشمزه‌اي آميخته شده است.(سوره‌ي دهر،آيه‌ي 6 و 7 )
قرآن كريم، درباره‌ي چشمه سار نوشيدني«مقرّبان» فرموده است:«عَيناً يشرَبُ بِها المُقرَّبونَ».(سوره‌ي مطففين،آيه‌ي28)
در تفسير و خصوصيات اين چشمه‌سارهاي گوارا، احاديث فراواني از سوي پيشوايان اسلام وارد شده كه در اين جا به يك مورد از آن اشاره مي‌كنيم.
امام محمد باقر(ع) در توصيف چشمه‌ساري كه بندگان خاصّ خداوند از آن مي نوشند فرموده:«اين چشمه‌اي است كه در خانه‌ي پيامبر اسلام(ص) قرار دارد و از آن به خانه‌ي ساير پيامبران(ع) و اهل ايمان جاري مي‌گردد و آنان نيز از آن استفاده مي كنند.»4

در بهشت، نوشيدني‌هاي مختلفي با مزه‌هاي گوناگون مطرح گرديده است و هر گروهي، پاداش اعمال خويش را از اين جهت نيز دريافت مي‌دارند.
قرآن كريم، اين نوشيدني‌ها را با عنوان«شراب طهور» مطرح نموده و خصوصيت و مزه‌ي آن‌ها را، زلال و شفّاف، كافور، زنجبيل، سلسبيل، رحيق مختوم و تسنيم معرفي كرده است.
شراب طهوري را كه قرآن به عنوان يك نوشيدني پاك و پاك كننده و نعمت بزرگ بهشتي معرفي كرده(سوره‌دهر،آيات6و21) فرشتگان پيوسته آن را با قدح‌ها و پيمانه‌هاي لبريز، در حالي كه فراوان و زلال و
شفّاف است، گرد افراد مي‌چرخانند و پيوسته حركت مي‌كنند.
درباره‌ي نوشيدني«ابرار» مي‌فرمايد:«يشرَبُون مِن كأس كانَ مِزاجُها
كافُوراً».(سوره‌ي دهر ،آيه 6)
نيكان، از جامي نوش جان مي كنند كه شراب آن با« كافور» كه خوش بو و خنك است، آميخته است.
در آيه ديگري، اين شراب طهور، با تعبير:«كانَ مزاجُها زَنجَبيلاً».(سوره‌ي دهر ،آيات 17و18) آن را آميخته با«زنجبيل» كه مزه‌ي تند مخصوص و لذت بخشي دارد، معرفي كرده است.
آيه‌ي ديگر، اين شراب طهور و نوشيدني لذّت بخش راكه به صورت چشمه اي جريان دارد و فراواني آن از جام و ظرف‌ها فراتر استبا تعبير«سلسبيل» نام مي‌برد.(سوره دهر، آيات 17و18) كه هم لذيذ و لذّت بخش است و هم به راحتي و آساني در دهان و حلق جريان مي‌يابد.
درباره‌ي مزه‌ي برترين شراب بهشتي كه قرآن آن را با توصيف«مِزاجُه مِن تَسنِيم».(سوره مطففين ، آيه‌ي 27) مطرح كرده، علاوه بر اين كه اين شراب ناب و خالص و مخصوص است، گويا نام گذاري آن بدين خاطر است كه اين شراب به صورت چشمه‌ساري از بالا به پايين سرازير مي‌گردد، يا در طبقه‌هاي بالاي بهشت قرار دارد و ساكنان آن طبقه‌ها از آن بهره مند مي گردند.

ويژگي‌هاي ديگر نوشيدني‌هاي بهشتي، ناب و سالم و فاسد نشدن آن هاست.قرآن كريم، درباره‌ي نوشيدني«مقرّبان» مي‌فرمايد:«يسقَونَ مِنَ رَحيقٍ مَختُومِ».(سوره مطففين، آيه‌ي 25)
آنان، از شراب ناب و زلال و دست نخورده و سربسته و آلوده نشده، نوشانده و سير مي‌گردند. قرآن كريم،نوشيدني‌هاي چهارگانه‌ي ديگري را كه براي«متّقين» وعده داده، عبارتند از:
1. نهرهايي كه آب آن صاف و خالص است و بد بو نشده؛
2. نهرهايي از شير كه طعم و مزه‌ي آن دگرگون نگشته؛
3. نهرهايي از شراب طهور كه مايه‌ي لذّت نوشندگان آن است؛
4. و نهرهايي از«عسل مصفّا».(سوره‌ي محمد،آيه‌ي 15) كه هر كدام لذّت و خاصيت مخصوصي دارد.
پيامبر اسلام(ص) فرموده:«إنَّ في الفِردُوسِ لَعَيناً أحلي مِنَ الشَّهِد و ألينُ مِن الزَّبَدِ و أبرَدُ مِن الثَّلجِ و أطيبُ مِن
المِسكِ…؛17َ
در بهشت فردوس چشمه‌اي وجود دارد كه شيرين‌تر از عسل، نرم تر و رقيق‌تر از كف آب، خنك‌تر از برف و خوشمزه‌تر از مشك است».
درباره‌ي شراب‌هاي بهشتي، سه موضوع را بايد مورد توجّه داشته باشيم:
الف: نمادها و مثال‌هايي مانند شراب طهور و چشمه‌سارها...، براي نزديك كردن شرايط و اوصاف نوشيدني‌هاي بهشتي به ذهن آدميان است، ولي فهميدن كامل و ويژگي‌هاي آن جهان ،قابل تصوّر نيست.قرآن كريم در اين باره مي‌فرمايد:«هيچ كس نمي‌داند چه پاداش‌هاي مهمي كه موجب روشني چشم‌ها مي گردد،نهفته و پنهان است، اين پاداش اعمالي است كه(در دنيا) انجام داده‌اند».(سوره‌ي سجده ، آيه‌ي 17)
ب: شراب‌هاي بهشتي، آن طور كه قرآن فرموده:«سفيد رنگ و درخشنده وخالص وبراي كساني كه از آنها مي نوشند لذّت بخش است(و برخلاف شراب‌هاي دنيا) نه عقل را فاسد مي كند و نه مستي مي‌آورد، بلكه لذّت و نشاط و شادي و هوشياري در پي خواهد داشت».(سوره‌ي صافات،آيه‌ي‌47)
ج: موضوع بسيار جالب در مورد«شراب‌هاي بهشتي» تناسب آن‌ها با نوع اعمالي است كه اهل ايمان در قلمرو وظايف ديني خويش انجام داده‌اند، در اين باره مطالب و احاديث فراواني وجود دارد كه از باب نمونه چند مورد آن را مطالعه مي‌كنيم:
1. پيامبر اسلام(ص) فرموده:«يا علي مَن تَرَكَ الخَمَر لِلّهِ، سَقاهُ اللّهَ مِن الرَّحيقِ المَختُومِ».6
هركس، به خاطر خدا از شراب و مي گساري خودداري كند، خداوند او را از شراب زلال و سربسته‌ي بهشتي سيراب مي كند.
2. امام سجاد(ع) فرموده:«مَن سَقي مؤمناً مِن ظَماءٍ، سَقاهُ مِن الرَّحيقِ المَختُومِ».7
هر كس مؤمن تشنه‌اي را سيراب كند، خداوند از رحيق مختوم او را سيراب مي‌سازد.
3. در حديث ديگري آ‌مده:«مَن صامَ لِلّه في يومٍ صائِفً، سَقاهُ مِنَ الظَماءِ مِنَ الرَّحيق المِختوُمِ».8
كسي كه در روز گرم تابستان روزه بگيرد، خداوند از تشنگي قيامت او را با رحيق مختوم سيراب مي‌گرداند.